W tym tygodniu rozpocznie się spis powszechny 2021. Każdy obywatel będzie musiał wypełnić formularz, a większość ma zrobić to samodzielnie. W przeciwnym razie musi się liczyć z karą.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań rusza w tym tygodniu. 1 kwietnia rozpocznie się spis powszechny, który po raz pierwszy w historii Polski nie będzie przeprowadzony na papierze. Wszystko zostało przygotowane w formie cyfrowej. Jest to spowodowane pandemią, ale również cyfryzacją całego procesu, który w Polsce odbywa się co 10 lat.
„Wyniki spisu umożliwiają analizę i ocenę zróżnicowania przemian demograficznych i społecznych w dowolnych przekrojach. Na ich podstawie rząd podejmuje najważniejsze decyzje gospodarcze i społeczne na kolejne lata” – czytamy na stronie internetowej spisu. W niektórych przypadkach spis jest jedynym źródłem danych dla państwa. Chodzi o takie dane jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności.
W tym roku postanowiono, żeby spis powszechny w większości obywatele zrobili samodzielnie. Samospis ma być podstawową formą udziału w spisie. Będzie się on odbywał poprzez aplikację dostępną na stronie internetowej spis.gov.pl. Już teraz można tu wypróbować wersję demo aplikacji i sprawdzić pytania, na które trzeba będzie odpowiedzieć. W ankiecie znajdą się pytania m.in. o płeć, wiek, adres zamieszkania, stan cywilny, zawód, poziom wykształcenia, wyznanie, własność mieszkania, liczbę osób w mieszkaniu, powierzchnię użytkową mieszkania. Osoby, które nie będą mogły lub potrafiły tego zrobić, będą spisane przez rachmistrzów. Spisowi rachmistrze będą musieli przeprowadzić wywiad bezpośredni albo telefoniczny.
Spis rozpocznie się 1 kwietnia potrwa trzy miesiące dłużej niż planowano – do 30 września 2021. Samospis będzie obowiązkowy. Za uchylanie się od obowiązku statystycznego grozi kara grzywny do 5 tys. złotych.
Mam problem z ustaleniem, co znaczy „każdy obywatel”, „każdy Polak”, „każdy mieszkaniec Polski” w kontekście obowiązku spisowego 2021 (są to sformułowania użyte w różnych tekstach na temat spisu). Czyli kto konkretnie jest zobowiązany? Bo jeśli każdy, to osesek też, starzec z zaawansowaną demencją też. A jeśli jednak nie każdy, to konkretnie kto? Tego w żadnym tekście prasowym nie znalazłem, nawet na stronach GUS-u. E-mail do GUS-u na razie został bez odpowiedzi. Czy jeśli jako ojciec rodziny się samospiszę, to spełniony zostanie obowiązek za moją żonę i nieletnie dzieci? A co, jeśli w trakcie przeprowadzania spisu moje dziecko ukończy 18 lat? Ma się samospisać czy nie? A jeśli tak, to kiedy? W ciągu 2 dni między urodzinami a wyznaczonym końcem spisu?
Będę wdzięczny Szanownej Redakcji za dokonanie precyzyjnych ustaleń w tej ważnej sprawie i opublikowanie kolejnego artykułu na ten temat.