Niewielka część rynku zostanie odbrukowana. Powstaną też cztery zielone przystanki

Po kilku latach spotkań, konsultacji i analiz Zakład Zieleni Miejskiej przechodzi w końcu do realizacji zadań z unijnego projektu UPSURGE. Są już gotowe projekty czterech zielonych przystanków oraz zieleńca na Rynku. Wszystkie prace mają zostać zrealizowane w tym roku.

Projekt UPSURGE prowadzi Komisja Europejska. Biorą w nim udział różne europejskie miasta. Oprócz Katowic, to Budapeszt (Węgry), Belfast (Irlandia Północna), Breda (Holandia) i Maribor (Słowenia). W dużym skrócie i uproszczeniu, projekt polega na stworzeniu i przetestowaniu modelowych rozwiązań, które mogą wpłynąć na mniejsze zanieczyszczenie środowiska w miastach i większą neutralność klimatyczną.

Co ważne, wszystkie rozwiązania, które mają do tego doprowadzić, muszą zostać zmierzone. Stąd w nowych zielonych miejscach znajdą się różnego rodzaju czujniki, które będą zbierały dane, np. o zanieczyszczeniu powietrza czy wilgotności, ale także hałasie.

Drugim ważnym aspektem projektu jest partycypacja społeczna. Latem 2022 roku rozpoczęły się spotkania warsztatowe, choć trzeba zaznaczyć, że wiedziało o nich bardzo wąskie grono mieszkańców. Trwały przez cały rok 2023.  W wyniku tych konsultacji powstały projekty aranżacji czterech zielonych przystanków i zieleńca na rynku.

Przy realizacji tych przestrzeni zastosowane zostaną odpowiednio dobrane rośliny, które będą odporne na susze, sól oraz zanieczyszczenie powietrza. Będą łatwe w pielęgnacji i nie będą wymagały regularnego podlewania czy nawożenia. Jednym z celów jest wykorzystanie takich gatunków, które generują jak najmniejsze koszty utrzymania i można je spotkać w naturalnym środowisku.

Pierwszym z miejsc będzie zielony przystanek autobusowy Ochojec Szpital przy ul. Ziołowej. Obok przystanku posadzone zostaną trzy drzewa, a wokół krzewy, byliny i trawy ozdobne. Nad przystankiem powstanie roślinny dach.

Kolejna realizacja to zielony przystanek autobusowy przy ul. Jagiellońskiej. Zyska on zielony dach. Posadzone zostaną tu niskie krzewy, byliny, trawy oraz rośliny pnące.

Zieleń zostanie też posadzona na przystanku autobusowym Dąb Kościół przy ul. Chorzowskiej. Na wiacie przystanku znajdzie się roślinny dach gromadzący wodę z opadów. Część brukowanej powierzchni zostanie zastąpiona krzewami ozdobnymi, bylinami, trawami i pnączami.

Kolejna lokalizacja to przystanek autobusowy przy Żyrafie w Parku Śląskim. W tym miejscu powstanie zielony dach, a obok przystanku posadzony zostanie klon polny. Oprócz tego pojawi się tam duża ilość niskiej roślinności – krzewy ozdobne, byliny, trawy, winorośl na podporach.

Najbardziej widocznym efektem realizacji projektu UPSURGE będzie zieleniec na rynku. Powstanie na fragmencie placu przed wejściem do byłego budynku Muzeum Śląskiego, ale już po zachodniej stronie torów tramwajowych. Tutaj projektanci mieli największy problem. Zarówno w powodu podziemnego uzbrojenia, jak i architektury. Budynek przy al. Korfantego jest bowiem pod ochroną konserwatora zabytków i nie można go niczym zasłaniać. Dlatego drzewa nie mogą rosnąć zbyt blisko gmachu. Zostały więc nieco odsunięte.

W tym miejscu posadzone zostaną dwa drzewa oraz byliny, krzewy ozdobne i trawy wieloletnie. Wykonawcą projektów jest biuro 44STO z Gliwic.

W I kwartale 2024 r. ogłoszony zostanie przetarg na wykonawcę prac. Całość powinna być gotowa do końca roku. Pieniądze na nowe zielone przestrzenie, w wysokości 2,1 mln zł, pochodzą z unijnego programu Horyzont 2020.

Partnerem merytorycznym projektu jest Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, który odpowiada m.in. za współtworzenie przewodnika zielonej odnowy miejskiej na poziomie europejskim, współpracę z mieszkańcami oraz działania promocyjne i upowszechniające.