Osiedle Nowy Nikiszowiec, budynek mieszkalny Nowy Werdon w Rudzie Śląskiej, Centrum Aktywności Lokalnych w Rybniku i Strefa Aktywności w Chorzowie – to śląscy przedstawiciele polskich nominacji do Nagrody Unii Europejskiej w konkursie architektury współczesnej im. Miesa van der Rohe. W sumie przedstawiciele SARP wskazali 20 projektów z całej Polski. O tym kto znajdzie się na krótkiej liście pretendentów do nagrody przekonamy się w styczniu 2022 roku, a jej wręczenie zwycięskiej pracowni nastąpi w maju 2022.
Nagroda im. Miesa van der Rohe to jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w dziedzinie architektury. W 2015 roku przyznano ją twórcom Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie.
Realizacje do nagrody zgłaszają architekci z całej Europy. Później te propozycje są analizowane przez fundację, która przyznaje wyróżnienie.
W tym roku z Polski zostało wybranych 20 projektów, w tym 4 z woj. śląskiego. To m.in. Nowy Nikiszowiec, którego budowa powoli dobiega końca. Osiedle z rządowego programu Mieszkanie Plus to dzieło warszawskiej pracowni 22Architekci, która miała bazować na koncepcji Tomasz Koniora. Kiedy rozmawialiśmy w marcu 2018 roku, projektanci nie kryli, że ich wyobrażenie nowego Nikiszowca rozmija się z wizją Koniora. – Głębsza analiza sprawiła, że ciężko było nam się utożsamić z założeniami koncepcji Tomasza Koniora. Zaproponowana przez niego zabudowa jest przeskalowana. Od początku czuliśmy, że nie jest to zbliżone do tego, co znajduje się po sąsiedzku. Stwierdziliśmy, że tę skalę należy przerzucić (z Nikiszowca – przyp. red.), żeby skala nowych budynków była bardziej ludzka – mówił nam Aleksander Drzewiecki, współwłaściciel 22Architekci.
Tomasz Konior zaproponował zabudowę na planie trójkąta. Warszawscy architekci mieli inny pomysł. Mniej więcej na powierzchni wspomnianego trójkąta wpisali trzy mniejsze kwartały budynków. Szeroko o wizji projektantów Nowego Nikiszowca pisaliśmy TUTAJ.
Kolejny zgłoszony projekt to Strefa Aktywności w Chorzowie, którą stworzyła katowicka pracownia SLAS. To wielofunkcyjny skwer powstały na terenie po wyburzeniu jednego z budynków garnizonu wojskowego. Plac powstał na zlecenie Uniwersytetu Śląskiego. Powstały miejsca rekreacji dla studentów, urządzenia zabawowo-rekreacyjne dla dzieci oraz osób niepełnosprawnych, urządzenia fitness, elementy małej architektury oraz zieleńce.
Pracownia SLAS dała się poznać również dzięki projektowi podwórka pomiędzy ulicami Koszarową i Adamskiego w Katowicach, które jest wzorcowym przykładem rewitalizacji przestrzeni publicznej.
Uznanie polskich ekspertów SAPR zdobyło też Centrum Aktywności Lokalnej w Rybniku, zaprojektowane przez katowicką pracownię Marleny Wolnik. CAL to dwa budynki, główny, zaplanowany jako miejsce spotkań, wraz z lokalem użytkowym i zapleczem sanitarnym oraz wiata z siedziskami.
Ostatni ze śląskich wyróżnionych projektów to budynek mieszkalny Nowy Werdon, zaprojektowany przez biuro projektowe Małeccy.
To dopiero początek drogi do europejskiej nagrody. W wrześniu 2021 mają zostać ogłoszone nominacji projektów zrealizowanych w okresie od listopada 2020 do kwietnia 2021. W styczniu 2022 zostanie ogłoszona tzw. krótka lista Mies van der Rohe Award 2022, a w lutym poznamy 5 finalistów. Ogłoszenie zwycięzcy nastąpi w kwietniu, a wręczenie nagrody w maju 2022.
