Zmarł Aleksander Franta. Legenda architektury i twórca m.in. osiedli Tysiąclecia i Gwiazdy

Zmarł Aleksander Franta, jeden z najważniejszych twórców architektury w powojennej Polsce. To on stworzył najbardziej rozpoznawalne obiekty i zespoły budynków w Katowicach. Był twórcą m.in. osiedla Tysiąclecia i osiedla Gwiazdy. Miał 94 lata.

To ogromna strata dla środowiska architektów nie tylko Górnego Śląska, ale również całej Polski. 1 maja 2019 roku zmarł architekt Aleksander Franta. Jego projekty uznawane są za jedne z najwybitniejszych osiągnięć architektonicznych. – Tandem Buszko-Franta kreował architekturę współczesną po wojnie. Nie tylko opierała się ona na nowoczesnych rozwiązaniach, ale również opatentowała szereg rozwiązań technologicznych – mówi dr inż. arch. Ryszard Nakonieczny, historyk architektury współczesnej i wykładowca Politechniki Śląskiej. Aleksander Franta razem z Henrykiem Buszko (zm. 31 lipca 2015) zaprojektował m.in. osiedle Tysiąclecia i os. Gwiazdy. Obaj, wspólnie z Jerzym Gottfriedem (zm. 24 października 2017), tworzyli zespół projektowy tzw. Zielone Konie, który był odpowiedzialny m.in. za projekt budynku Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach (obecnie Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego). Wczoraj umarł ostatni z trójki wielkich architektów, miał 94 lata. Franta od wielu lat już nie projektował, ale był czynnym komentatorem dzieł architektury i prowadził dzienniki. – Mam nadzieję, że dotrzemy do tych zapisków i zostaną wydane – mówi dr inż. arch. Nakonieczny.

Aleksander Franta był współautorem m.in.:

– gmachu Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach (1950-54) – współautorzy: Henryk Buszko, Jerzy Gottfried;
– Teatru Ziemi Rybnickiej w Rybniku (1958-64) – współautorzy: H. Buszko, J. Gottfried;
– domu wypoczynkowego Związku Zawodowego Transportowców i Drogowców “Transportowiec” w Bielsku-Białej Mikuszowicach (1955-58) – współautorzy: H. Buszko, J. Gottfried;
– osiedla Tysiąclecia w Katowicach (1958-79) – współautorzy: H. Buszko, Marian Dziewoński, Tadeusz Szewczyk;
– Dzielnicy Leczniczo-Rehabilitacyjnej Ustroń-Zawodzie w Ustroniu (1967-78) – współautorzy: H. Buszko, T. Szewczyk;
– osiedla Walentego Roździeńskiego w Katowicach (1970-78) – współautorzy: H. Buszko, T. Szewczyk;
– pawilonu pracowni PPBO w Katowicach (1960) – współautor H. Buszko;
– domu wczasowego Związku Nauczycielstwa Polskiego w Ustroniu (1960-63) – współautor H. Buszko;
– Urzędu Stanu Cywilnego – Pawilon Ślubów w Chorzowie (1963) – współautor H. Buszko;
– Sanatorium Górnik w Szczawnicy (1959) – współautor H. Buszko;
– ośrodka wypoczynkowego górnictwa miedzi w Świeradowie-Zdroju (1977-89) – współautor H. Buszko;
– kości0ła pw. Podwyższenia Krzyża Św. i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach (1977) – współautorzy H. Buszko, Lidia Baron.